Rosal? de Castro - Escolma po?ica - Follas Novas
"Follas Novas", 1880
Rosal? de Castro
V. As viudas dos vivos e as viudas dos mortos
- I -
Vagued?
- I -
Daquelas que cantan as pombas i as frores
todos din que te?n alma de muller,
pois eu que n'as canto, Virxe da Paloma,
?ai!, ?de que a terei?
- II -
Ben sei que non hai nada
novo en baixo do ceo,
que antes outros pensaron
as cousas que ora eu penso.
E ben, ?para que escribo?
E ben, porque as?semos,
relox que repetimos
eternamente o mesmo.
- III -
Tal como as nubes
que impele o vento,
i agora asombran, i agora alegran
os espazos inmensos do ceo,
as?as ideas
loucas que eu te?,
as imaxes de m?tiples formas,
de estranas feituras, de cores incertos,
agora asombran,
agora acraran
o fondo sin fondo do meu pensamento.
- IV -
Diredes destos versos, i ?verdade,
que t? estrana ins?ita harmon?,
que neles as ideas brilan p?idas
cal errantes muxicas
que estalan por instantes,
que desaparecen xi?,
que se asomellan ?parruma incerta
que voltexa no fondo das curti?s,
i ?susurro mon?ono dos pinos
da beiramar brav?.
Eu direivos tan s?que os meus cantares
as?s? en confuso da alma mi?
como sai das profundas carballeiras
?comenzar do d?,
romor que non se sabe
se ?rebuldar das brisas,
si son beixos das frores,
se agrestes, misteirosas harmon?s
que neste mundo triste
o camino do ceu buscan perdidas.
- V -
?Follas novas!, risa d?e
ese nome que lev?,
cal se a unha moura ben moura
branca lle oise chamar.
Non Follas novas, ramallo
de toxos e silvas s?,
hirtas, coma as mi?s penas,
feras, coma a mi? dor.
Sin olido nin frescura,
bravas mago? e fer?...
?Se na g?dara brotades,
como non ser? as?
- VI -
?Que pasa ?redor de min?
?Que me pasa que eu non sei?
Te? medo dunha cousa
que vive e que non se v?
Te? medo ?desgracia traidora
que v?, e que nunca se sabe onde v?.
- VII -
Alg?s din: ?mi? terra!
din outros: ?meu cari?!
I este: ?mi?s lembranzas!
I aquel: ?os meus amigos!
Todos sospiran, todos,
por alg? ben perdido.
Eu s?non digo nada,
eu s?nunca sospiro,
que o meu corpo de terra
i o meu cansado esprito,
a donde quer que eu vaia,
van conmigo.
- VIII -
Al? pola alta noite,
?luz da triste e moribunda l?para,
ou antre a negra oscuridad medosa,
o vello ve pantasmas.
Uns son ?bores muchos e sin follas,
outros, fontes sin auguas,
montes que a neve eternamente crube,
ermos que nunca acaban.
I ?ama?cer do d?,
cando ca ?tima estrela aqueles marchan,
outros ve?n m?s tristes e sa?dos,
pois a verdade amarga
escrita tr? nos apagados ollos
e nas asienes calvas.
Non dig? nunca, os mozos, que perdeches
a riso? esperanza,
do que a vivir comeza sempre ?amiga:
?s?enemiga mortal de quen acaba!...
- X -
Unha vez tiven un cravo
cravado no coraz?,
i eu non me acordo xa se era aquel cravo
de ouro, de ferro ou de amor.
Soio sei que me fixo un mal tan fondo,
que tanto me atormentou,
que en d? e noite sin cesar choraba
cal chorou Madanela na pasi?.
?Se?r, que todo o podedes,
-pedinlle unha vez a Dios-
daime valor para arrincar dun golpe
cravo de tal condici??.
E doumo Dios e arrinqueino,
mais... ?quen pensara...? Despois
xa non sent? m?s tormentos
nin soupen que era delor;
soupen s?que non sei que me faltaba
en donde o cravo faltou,
e seica, seica tiven soidades
daquela pena... ?Bon Dios!
Este barro mortal que envolve o esprito
?quen o entender? Se?r...!
- XI -
Cando un ?moi dichoso, moi dichoso,
?incomprensibre arcano!,
casi que -n'e mentira anque a pareza-
lle a un pesa do ser tanto.
?Que no fondo ben fondo das entra?s
hai un deserto p?amo
que non se enche con risas nin contentos,
sen? con froitos do delor amargos!
Pero cando un t? penas
i ?en verd?desdichado,
oco n'atopa no ferido peito,
porque a dor ?enche tanto!
Tan abonda ?a desgracia nos seus dones
que os verte, ?Dios llo pague!, ? regazados.
Hastra que o que os recibe,
?ai!, reventa de farto.
- XII -
Hoxe ou ma?n, ?quen pode decir cando?
Pero
quisais moi logo,
viranme a despertar, i en vez dun vivo,
atopar? un morto.
?rededor de min levantaranse
xemidos dolorosos,
aies de angustia, choros dos meus fillos,
dos meus filli?s orfos.
I eu sin calor, sin movemento, fr?,
muda, insensibre a todo
as?estarei cal me deixare a morte
?helarme co seu sopro.
E para sempre iadios, canto eu quer?!
?Que terrible abandono!
Antre cantos sarcasmos
hai, ha de haber e houbo,
non vin ning? que abata m?s os vivos
que o da humilde quiet?dun corpo morto.
- XVI -
Cando era tempo de inverno
pensaba en donde estar?s,
cando era tempo de sol
pensaba en donde andar?s.
?Agora... tan soio penso,
meu ben, si me olvidar?s!
- XVII -
Mais v?que o meu coraz?
?unha rosa de cen follas,
i ?cada folla unha pena
que vive apegada noutra.
Quitas unha, quitas d?s,
penas me quedan de sobra;
hoxe dez, ma?n corenta,
desfolla que te desfolla...
?O coraz? me arrincaras
desque as arrincares todas!
- XVIII -
Co seu xordo e costante mormorio
atraime o oleaxen dese mar brav?,
cal atrai das serenas o cantar.
-Neste meu leito misterioso e fr?,
dime, ven brandamente a descansar.
El namorado est?de min... o de?,
i eu namorada del.
Pois saldremos co empe?,
que, se el me chama sin parar, eu te?
unhas ansias mortais de apousar nel.
- XIX -
Ando buscando meles e frescura
para os meus labios secos,
i eu non sei como atopo nin por onde,
queimores e amarguexos.
Ando buscando almibres que almibaren
estos meus agres versos,
i eu non sei como, nin por onde, sempre
se lles atopa un fero.
I o ceo e Dios ben saben
non te? a culpa deso;
?ai!, sin querelo, tena
o lastimado coraz? enfermo.
Escolma Po?ica