Simbolox? da terra na cultura galega: o c?culo
O espacio circular ?protector, segundo a crenza de moitos galegos
Circulares eran as vivendas dos castros celtas; similar tendencia apr?iase nas
insculturas rupestres ou petroglifos da ?oca castrexa: espirais, c?culos
conc?tricos e roscas. Tam? as pallozas
das monta?s orientais galaicas tenden ?c?culo e circulares son os fornos de
coce-lo pan.
O c?culo ?ase, as?mesmo, en pr?ticas de medicina popular, unhas veces tr?ase o c?culo sobre a parte do?a e outras col?ase o enfermo e o curandeiro dentro del. O c?culo tam? defende das bruxas, das ?imas,do demo ou do lobo.
Para alg?s estudiosos o c?culo ?a representaci? da serpe,
para outros ?o s?bolo do Sol; para todos ?un
espacio ou centro que nos libra de perigos, ?lanos e ponnos en comunicaci? co
outro mundo, co desco?cido.
A ?bore c?mica
A
idea de centro adoita ir asociada ?de ?bore c?mica,
representada nas casas moi antigas por un poste colocado no centro do lar ou
lareira; por ela baixaban e sub?n as ?imas dos antepasados da familia cando as
casas carec?n de cheminea, que veu substitu?lo poste como elemento ou lugar de
comunicaci? e cruzamento de niveis.
?lado da encrucillada adoita haber unha ou varias ?bores de gran porte, frecuentemente carballos, que posiblemente sexan a ?bore c?mica de Galicia. Numerosos ritos de medicina popular cel?ranse ?lado dun carballo, citado xa por autores cl?icos como ?bore sagrada.
O campanario da igrexa parroquial pode representa-la ?bore c?mica do cemiterio circundante, que ?un cruzamento cristianizado de significaci? m?s ampla c? necrol?ica.
Arredor das igrexas adoita haber grandes ?bores. Os santuarios, ademais, ocupan habitualmente lugares altos ou monta?s, que se asocian con arborado. Incluso hai ?bores sagradas ou do santo, como o carballo de Santa Margarida en Pontevedra ou o de Santa Mari? de Augas Santas na Limia.
As pedras que son obxecto de culto adoitan ser altas coma ?bores, feito testemu?do por autores cl?icos na Galicia antiga; ve?n ser lugares de intercambio entre o co?cido e o desco?cido, entre o aspecto visible e o oculto do mundo.
M?ica Beatriz Su?ez Groba
- Bibliograf? consultada: "Galicia 2001: Etnograf? Espiritual", Xunta de Galicia